Zen enzo...

Sinds afgelopen vrijdag ben ik weer terug in Kyoto na een weekje in een heuse Zen-tempel te hebben gezeten. Dit laatste was werkelijk een interessante, unieke en leerzame ervaring!!!

Misschien zullen een aantal van jullie zich wel afgevraagd hebben, 'waarom gaat ze in g@dsnaam een week in een Zen-tempel zitten'.  Nou voor diegene even een korte uitleg:  Toen ik in Ghana was, ben ik heel toevallig (als dat bestaat;-) ),  een boek over 'Zen en keuzes maken' tegen gekomen. Wat ik vervolgens met veel enthousiasme gelezen heb en er super van onder de indruk was. Dus daarna ben ik wat meer over Zen gaan uitzoeken en 't komt (vanuit het Boedhisme via India via China) 'uit' Japan. Dus tja, waar is een betere plaats dan daar om wat over Zen te weten te komen.....  En wat wilde het 'toeval' weer...;   juist ja, dat ik al een stop-over in Japan op de planning had staan.  Dus die kans heb ik aangegrepen en heb ik mijn stop-over van  een paar dagen verlengd naar 2 weken, waardoor ik dus 1 weekje de tijd had om wat meer over Zen enzo te weten te komen....    Ja, en als je het dan doet...., moet je het natuurlijk ook helemaal goed doen.....dus ja waar dan weer een beter plek dan een echte Zen-tempel om meer over Zen te leren!!

Vantevoren natuurlijk op internet gezocht naar een 'internationale' tempel waar iedereen welkom was (de meeste tempels zijn nl alleen toegankelijk voor Japanners zelf en dan ook nog alleen die van het 'mannelijk' geslacht). En zo ben ik dus na wat zoeken uiteindelijk bij ' Kyoto Kokusai Zendo' terecht gekomen. Dit is een relatief kleine tempel in de buurt van Kameoka, een klein dorpje omringd door bergen ten westen van Kyoto en staat 'onder leiding van' Zen-meester' (ofwel 'Roshi) Hozumi Gensho.  Hij heeft zelf ooit meer dan 10 jaar in een zen-tempel gestudeerd en tevens ook Zen aan de Universiteit gestudeerd. Ook reist hij regelmatig naar andere landen, mn Duistland en Mexico, om daar lezingen over Zen te geven.

Heel even kort wat meer informatie over Zen; het stamt dus af van het Boedhisme, maar is niet echt een religie of iets...meer een soort 'levensfilosofie'. Er zijn verschillende aftakkingen en de tempel waar is was was de ' Rinzai-aftakking'. 1 vd dingen die centraal staan in Zen is; Za-zen',  vertaald 'zittende meditatie'. Hier is het de bedoeling om een tijd in dezelfde 'lotus'posititie (dus geen 'gewone' comfortabele kleermakerszit....neeee..)  te blijven zitten en te mediteren en ja.., eigelijk niks te doen, behalve op je ademhaling te concentreren en deze te tellen. Klinkt heeeel makkelijk maar is het echt niet!! Probeer maar eens 2 minuten, laat staan een half uur aan helemaal NIKS te denken.....  

Tijdens de Zazen-sessie mag je vervolgens helemaal NIET bewegen. Dus als je benen en rug pijn beginnen te doen (en geloof me, als je pas begint met Zazen, zoals ik,  gaat ALLES ENORM pijn doen al na een kwartiertje ofzo, na een half uur 'slaapt' je been volkomen en doet nog meer pijn dan daarvoor en na een uur, weet je lichaam niet eens meer dat het benen heeft en moet je min. een paar minuten wachten voordat je weer kunt staan. Of als 1 been het wel 'nog doet', dan sleep je het andere als een aanhangsel, waar je geen enkele controle over hebt, achter je aan..;-)!!!!) , mag je dus niet even snel anders gaan zitten ofzo... Neeeeee, dat is een BIG 'no-no'. Je moet bewegingloos in de zeer pijnlijke positie blijven zitten tot het einde (bij ons was dat 2 x 30 minuten achterelkaar en dit 3x op een dag). Ik hoor een aantal van jullie nu denken: "Waar is dat dan nu weer goed voor???"  Nou, in het kort uitgelegd komt het er min of meer op neer dat je hierdoor leert dat je dingen van 'buitenaf' (in dit geval: pijn) kunt weerstaan en dat je 'geest' (niet echt het goede woord, maar alla..) sterker is dan je denkt en sterker is dan de fysieke pijn en als je je maar blijft concenteren op je ademhaling, je dus door de pijn heen kunt en er uiteindelijk 'sterker' uitkomt.   'Gedrag' en 'geest' kun je dus van elkaar loskoppelen en leert je te concenteren op dat waar je mee bezig bent....zoiets....  Het is niet helemaal een perfecte uitleg (ben zelf ook nog maar alles aant leren en begrijpen...), maar zoiets is het.   Je mag je bv ook niet krabben als je ergens jeuk hebt, nee... ook daar moet je 'doorheen'......;-)

Een ander onderdeel van het leven in een Zen-tempel zijn: Sutra's (dit is een soort 'chanten'; oftewel het monotoom 'zingen'/reciteren van...ja wat...het zijn niet echt gebeden, maar meer 'dankzeggingen'...).  Ook dit deden we 3x per dag (ochtend, middag, avond) en ook hier mocht je weer niet bewegen.

In de tempel was (natuurlijk) een strikt dagprogramma, waar iedereen (dus ook de bezoekers, zoals ik) zich aan moesten houden:

4;45 (ja echt!!) Opstaan (vaak met (veel) moeite;-)

5;10 Ochtend'dienst': met de 'Zen-meester' eerst sutra's chanten, dan kort sta en loop         meditatie en vervolgens 2x  een half uur Za-zen. Daarna korte ochtend gymnastiek en dan een huishoudelijk taakje (ik had de hele week als taak om de tuin te vegen).

Rond 7;15, was het dan tijd voor ontbijt (volgens strakke regels en rituelen). Rond 7;45 waren we klaar met ontbijt en opruimen en hadden we 'vrije tijd' tot 9;00.

Om 9;00 begon de 'fysieke arbeid': 4 vd 5 dagen was dit werken in de tuin en de 5de ('speciale' dag) was het binnen het huis/tempel schoon maken.

Dit duurde dan tot 11;00. Daarna dronken we met z'n allen gezellig een kopje thee en hadden we weer 'vrije tijd' tot 12;00.

Om 12;00 was het tijd om te lunchen (weer volgens de strikte regels en rituelen). Na lunch en opruimen weer relaxe tijd tot 14;00 (waarin ik meestal kort een middagdutje deed;-).

Om 14;00 was de 2de Za-zen sessie (weer 2x een half uur, met 2-3 minuten pauze ertussen).

Van 15-16;00 weer even tijd voor jezelf.

16;00 was dan de avond'dienst': sutra's 'zingen'.

Om 17;00 avondeten en opruimen

Om 19;00 weer 2x half uur Za-zen en sutra's

van 20-21;00 weer samen thee drinken (meestal met wat lekkers erbij) en kletsen over vanalles en nog wat: Zen, Japan, andere landen,  religies, reizen enz....(altijd errughh gezellig;-))

En dan nog een laaste keer sutra's en naar bed.

Rond 21;30 hadden we meestal het licht uit en tijd voor dromenland.

Een heleboel dingen gingen volgens een vast ritueel en regels, waar je niet van af mocht wijken;

Zo mocht er oa tijdens het eten absoluut NIET gepraat worden en moest je met alles zo stil mogelijk zijn (kommetjes neerzetten, kauwen, enz). Ook voordat men aan het eten zelf mocht beginnen, werd er via een vast ritueel eerst door ieder de kommetjes en stokjes uit een servet gepakt en op een bepaalde manier op tafel neergezet (in een rechte lijn). En ook werden er weer sutra's opgezegd en moest iedereen een beetje rijst op een 'dienblad' leggen dat als 'gift' voor de 'goden' was (dat trouwens na het eten aan de vissen werd gegeven). ook na het eten werden de kommetjes op een vaste, bepaalde manier schoongemaakt en opgeborgen.

Ook tijdens de tuin- (ik moest gevallen blaadjes oprapen en onkruid wieden) en schoonmaak werkzaamheden mocht je niet praten en moest je je volledig concentreren op het taakje waar je mee bezig was. Dit alles is ook onderdeel van Zen; om te leren alles in het leven dus zelfst de kleinste (en/of niet leuke) dingen met concentratie en overgave te doen, waardoor je weer leert om volledig in dit moment te leven en niet bezig bent met morgen of volgende week....

Het klinkt volgens mij allemaal een beetje zweverig, maar is het eigelijk niet (anders zou ik het wrs ook niets vinden, dus... ;-))

1 ander ding nog wat wel opvallend was; er mocht niet iedere dag gedoucht worden!! Zelf niet om de dag....Neeeee,  zelfs niet om de 3 of 4 dagen!! Nope, volgens de regels van een Zen-tempel mag er alleen op de 'speciale' dagen (dagen met een 4 of 9 erin) gedoucht worden en dus om de 5!! dagen..... Gelukkig mocht je wel wat opfrissen, voordat de stank ondraaglijk werd ;-). Ook mocht er op deze dagen wat 'luxer' gegeten worden.

Ik moer eerlijk zeggen dat iedere ochtend als de wekker om 4;45 afging, ik me soms wel eens afvroeg; 'Claudia waar ben je nu in g#dsnaam weer aan begonnen...?!' ;-).    Maar nee, al met al was het echt een super interessante, leuke en 'once-in-a-life' experience!!  Heb ook erg leuke mensen leren kennen. Ten eerste, natuurlijk de 2 heren, die voor langere tijd in de tempel zijn/blijven; 1 is Japans, Genshu (36 jaar en sinds 4 mnden in de tempel), en wilt graag monnik worden en dit is zijn eerste 'stap' richting dit doel. De andere is een Rus, Dimitri oftewel Genkako (zijn boedhistische naam ),  26 jaar(sinds 2 maanden in de tempel), die in Rusland Japans aan de universiteit heeft gestudeerd. Daarna naar Japan is verhuisd om hier te werken als vertaler, maar dit niet beviel en vervolgens besloot om voor een paar jaar in de tempel te gaan zitten en meer over Zen te leren (waar hij al vanaf zijn 16de ofzo mee bezig is).

Ook ben ik een leuk Amerikaanse meid tegengekomen; Ashley (26) uit San Fransisco, die nu sinds een paar maanden in Tokyo werkt als Engels lerares. Zij was net als ik een bezoeker voor een paar dagen aan de tempel.

Dus ja, dat is in het 'kort' mijn Zen-tempel-ervaring... die ik nogmaals voor geen goud had willen missen!!!!  Wil ook graag proberen om Zazen te blijven doen, maar moet eerlijk zeggen dat dat vrij lastig is als je steeds in een 'dorm'-kamer met minimaal 3 anderen slaapt en dus vrijwel nooit alleen bent of waar 't rustig is.... maar we doen ons best...;-)

Nou, en nu ben ik dus alweer een paar dagen in Kyoto en heb ik vanalles en nog wat gezien en gedaan. Veel cultuur gesnoven;oa allerlei mooie tempels, shrines en musea in verschillende soorten en maten gezien, een avondtour door het bekendste 'geisha-district' gedaan; door betoverende tuinen en parken gewandeld; met verwondering door het bruisende en moderne centrum 'geshopt', waar ik werkleijk van de ene in de andere verbazing viel; overheerlijke maaltijden gegeten en dingen geproefd waarvan ik tot op de dag van vandaag geen flauw idee van heb wat het was/is, behalve erugghh lekker; de Japanners proberen te doorgronden;-) : het is echt een apart volk; de jongeren zijn bv echt SUPERSUPER hip. Hipper en moderner (qua kleren, haardracht enz) dan ieder ander land (inclusief Nederland) dat ik ken. Moets in Ghana alles tot minimaal over de knieen bedekt zijn, hier kan het niet kort genoeg...en dan bedoel ik oor KORT!  Iedereen is supervriendelijk en altijd beleefd;de criminaliteit en agressie is hier echt heeeeel laag en het is echt ongeloofelijk veilig. Echter het zelfmoordpercentage is weer ontzettend hoog; werk is heeeeel belangrijk voor de meeste Japanners; en ook hier (net als in Ghana) is NIET, zoals in de meeste westerse landen wel,  het 'individualisme' belangrijk, maar ben je altijd onderdeel van een groep.... en nog veel, veel meer...;  en ook weer leuke mensen leren kennen (oa een Oostenrijker, Marcus, die al 10 jaar aan Zen doet en een Mexicaanse jongen).....

Kortom, het is allemaal te veel om op te noemen en op te schrijven en ik heb nog steeds niet alles gezien en geproefd en meegemaakt.  Ik ben nu 2,5 week in Japan geweest, heb (maar) 2 steden gezien maar er is nog zoveel meer te zien!! Volgens mij zou je na 2 maanden of zelfs na 2 jaar in Japan nog niet alles gehad, gezien en geproefd hebben....... 

Oh wel nog even; als je trouwens niet met (eet)stokjes uit de voeten kunt, heb je wel een beetje een 'probleem' hier, want je krijgt nergens, in geen enkel restaurant  gewoon bestek, alleen maar stokjes.... Gelukkig heb ik die 'beproeving' al in Thailand gehad en kan ik ondertussen redelijk overweg met stokjes.... maar voor diegene die het niet kunnen en erover aant denken zijn om ooit naar Japan te komen (wat ik ten zeerste aanbeveel) ...eerst thuis even oefenen;-).

Het enige minpuntje wat ik ook al eerder noemde; als je geen Japans spreekt, verstaat of leest, is het wel wat lastig(er) om hier te zijn. Zoals bv het openbaar vervoer, menukaarten, historische uitleg op de meeste bezienswaardigheden enz. Ik denk dat je nog optimaler van Japan kunt genieten als je de taal kent!  Maar ondanks dit heb ik echt een ongeloofelijke en geweldige tijd in Japan gehad.  En vind ik het jammer dat ik alweer moet gaan... Vanavond vertrek ik namelijk richting 'down-under', naar Nieuw Zealand.....waar ik na een 11-uur durende vlucht in de ochtend zal aankomen.....

Dus voor nu helaas... "Sayanora Japan"...... maar.....  " I'll be back" ......someday..... ;-)

Liefs Claudia